Kuzey Kıbrıs’ta üreme sağlığı klinikler etrafında bir skandal daha!

Dünyanın önde gelen üreme uzmanlarından oluşan Avrupa’daki üreme uzmanları birliği tarafından hazırlanan ESHRE’nin yıllık raporunda uzmanlar, bu yıl Kuzey Kıbrıs’tan gelen raporlardan dolayı endişe duyuyorlar. Kısa bir süre önce tüm dünya, 2018 yılına kadar Kıbrıs kliniklerinde “yumurta donasyonu” programlarının nasıl uygulandığı öğrendi.
Donörlerden biri ile yapıldığı röportaj bizim bazı şeyleri öğrenmemize yardımcı oldu.
https://www.hurriyet.com.tr/gundem/kibrista-yumurtalarini-satan-dilaranin-yolculuguna-eslik-ettik…

Bu ropörtaj tüm Türk toplumunu şoke etti ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik sert eleştiriler, donörler aleyhine 30’dan fazla ceza davası açılmasına sebep oldu.
Bu nedenle, Kuzey Kıbrıs kendisini zor bir durumda buldu. Ceza kovuşturmasıyla tehdit edilen ve ponksiyon işlemine gitmeyi reddeden donörler nedeniyle imzalanan programların sayısı arttı, donör sayısı ise azaldı.
Kuzey Kıbrıs’taki bu üreme merkezlerinden birinin eski çalışanın sözlerine göre Kıbrıs bu tür programların etkinliğinin son derece düşük, % 5’ten daha az olduğunu fark etmesine rağmen eksi Sovyet Birliği ülkelerden açıkça düşük kaliteli dondurulmuş yumurta satın alma karar verdi.

Böylece istatistikler keskin bir şekilde düşmeye başladı.
1. programların 2018 yılına kadar başarı oranı %15’ti.
2. 2018 yılında % 7’idi
3. 2019’da yüzde 3’lük bir rekorla düştü.

Bu istatistik tüm ESHRE topluluğu şoke etti çünkü istatistiklere göre İspanya’da “ileri yaştaki” kadınların bu tür programlarda kullanılan yumurtaları bile daha yüksek başarı oranı gösterdiler. Bu istatistikler ayrıntılı bir araştırmaya yol açtı çünkü ESHRE’nin imajı de tehlike altında kaldı!
Gazeteciler, Kuzey Kıbrıs’ta bulunan Doğuş Tüp Bebek Merkezi Kıbrıs’ın kurucusu ve yöneticisi Şevket Alptürk ile kısa bir röportaj yapmayı başardı. Açıkçası biz bunu bile beklemiyorduk.

Baskı: İyi günler sayın Şevkat Alptürk, benim adım Clara Maes. ESHER topluluğun personel muhabiriyim. Size birkaç soru sorabilir miyim?
Şevket Alptürk: İyi günler tabii, buyrun.
Baskı: Derneğimizin üyeleri, özellikle kliniğiniz olmak üzere Kuzey Kıbrıs’taki oosit donör programlarının başarısı konusunda çok endişeliler. Bununla ilgili ne söyleyebilirsiniz?
Şevket Alptürk: Bizde her şey yolunda, prosedürler protokollere göre yapılıyor, herhangi bir sorunumuz yok.
Baskı: Ama istatistiklere göre, durum hiç iyi değil! Ancak herhangi bir Kıbrıs kliniğin web sitesinde programların başarı oranı oldukça yüksek gösteriliyor. Bu nasıl mümkün olabilir?
Şevket Alptürk: Başarı oranının düştüğünü inkar edemem ama aynı zamanda ben ve uzmanlarımız elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz!
Baskı: Profesyonelliğinizden şüphe edemiyoruz, ancak donör yumurtalarınız yokken programın başarı oranına nasıl etkileyebilirsiniz?
Şevket Alptürk: İşte burada yanılıyorsunuz, donörlerimiz de var. Emin olabilirsiniz.
Baskı: Corona virüsü salgını, sokağa çıkma yasağı, yasal kovuşturmalar ve aleni kınama gibi durumların donörleri hiç bir şekilde etkilemediğini mi söylemek istiyorsunuz?
Şevket Alptürk: Elbette daha az donörümüz var, biz bu soruyu başka şekilde çözmeye çalışıyoruz. Durum kritik değil.
Baskı: Daha az donör, daha fazla program sayısı. Bu hiç mantıklı değil!

Şevket Alptürk: Tekrar ediyorum, elimizden geleni yapıyoruz. Anne ve baba olmak için umut ve şans veriyoruz.

Baskı: Boş bir kateterin takılmasının çok az şans olduğunu düşünmüyor musunuz? Bir argüman olarak, size daha fazlasını anlatacağım! Bu yılın Eylül ayında (2020) 16 çiftten oluşan bir grup, kliniğinize “yumurta donör” işlemi uygulamak için Kuzey Kıbrıs’a geldi. 16 çiften hiç biri pozitif sonucu alamadı!
Şevket Alptürk: Hangi kateterlerden bahsettiğinizi, çiftlerinizin işlemleri nerede yaptığını bilmiyorum ama bu tür ifadeler sadece bir provokasyon, başka bir şey değil.
Baskı: İstatistikler var ve belirli gerçekler var!
Şevket Alptürk: Burada ne biz ne de başkası % 100 garanti veremez! Tüm bunlardan uzaksınız, anlamanız çok zor.
Baskı: 5.000 Avro’dan fazla olan boş bir kateterin takılması zaten bir suçtur.

Bu tür olaylar, tıbbın, özellikle de bazı dallarının nasıl düzenli bir ticaret platformuna dönüştüğünün güzel bir örneğidir. Şansa güven hastalar ancak bir gün mucize yaşayabileceğini umut edebilirler.